Do otrzymania odprawy pośmiertnej po śmierci pracownika uprawniona jest jego rodzina – najczęściej są to małżonek/małżonka oraz dzieci. Odprawa należy się także rodzicom lub macosze i ojczymowi, a także osobie przysposabiającej, jeśli osoby te ukończyły 50 lat lub wychowują co najmniej jedno z dzieci, wnuków, rodzeństwa uprawnionych do renty po zmarłym, pod warunkiem, że bezpośrednio przed śmiercią pracownik przyczyniał się do ich utrzymania. Jeżeli wypłata odprawy pośmiertnej przysługuje kilku osobom, jest równo dzielona pomiędzy te osoby. Wypłata świadczenia pośmiertnego następuje, jeżeli śmierć pracownika nastąpiła w czasie trwania jego stosunku pracy.
Minimalna wysokość odprawy pośmiertnej określona została w Kodeksie Pracy.
Wysokość odprawy pośmiertnej zależy od stażu pracy u danego pracodawcy i wynosi odpowiednio:
– jednomiesięczne wynagrodzenie – jeśli pracownik był zatrudniony przez okres krótszy niż 10 lat,
– trzymiesięczne wynagrodzenie – jeśli pracownik był zatrudniony co najmniej 10 lat,
– sześciomiesięczne wynagrodzenie – jeśli pracownik był zatrudniony przez okres co najmniej 15 lat.
Jeżeli pracownik był zatrudniony w więcej niż jednej firmie, świadczenie pośmiertne przysługuje od każdego pracodawcy osobno.
Podstawą ustalenia wysokości rezerwy na odprawę pośmiertną jest wynagrodzenie obliczone wg zasad obowiązujących przy wyliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy.
Istnieje jednak możliwość wypłaty odprawy pośmiertnej wyższej niż ta zagwarantowana przepisami KP. Kwestia ta może być bowiem uregulowana również w wewnętrznym regulaminie lub zakładowym układzie zbiorowym pracy, które obowiązują w danej jednostce.
Poniżej przedstawiono przykładowe wysokości wypłaty odprawy pośmiertnej dla Spółki z sektora wydobywczego w wysokości wyższej niż ta, która wynika z Kodeksu Pracy.
Wysokość odprawy pośmiertnej zależy od stażu pracy u danego pracodawcy i wynosi odpowiednio:
– dwumiesięczne wynagrodzenie – jeśli pracownik był zatrudniony przez okres krótszy niż 10 lat,
– czteromiesięczne wynagrodzenie – jeśli pracownik był zatrudniony co najmniej 10 lat,
– ośmiomiesięczne wynagrodzenie – jeśli pracownik był zatrudniony przez okres co najmniej 15 lat.
Na wysokość rezerwy na odprawy pośmiertne w głównej mierze wpływa prawdopodobieństwo śmierci pracownika. Aktuariusz dokonujący wyceny rezerwy na odprawę pośmiertną uwzględnia także szereg założeń demograficznych oraz finansowych w taki sposób, aby wysokość rezerwy pośmiertnej jak najbardziej była spójna z rzeczywistością.